W Środowiskowym Domu Samopomocy w Świebodzicach prowadzone są następujące zajęcia wspierająco-aktywizujące:

1. Trening funkcjonowania w codziennym życiu, który obejmuje podtrzymywanie i rozwijanie u osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia poprzez udział w następujących treningach grupowych i indywidualnych:

• trening higieniczny / trening dbałości o wygląd zewnętrzny – mają na celu wyrabianie nawyków w dziedzinie utrzymania higieny osobistej i otoczenia, dbanie o czystość poszczególnych części ciała (włosów, uszu, zębów, dłoni, stóp, itp.), korzystanie z przyborów toaletowych i kosmetyków, dbałość o estetyczny wygląd zewnętrzny, m.in. uczestnicy uczą się umiejętnie dobierać odzież do warunków atmosferycznych oraz nawyku regularnego prania odzieży,

• trening kulinarny – ma na celu naukę przyrządzania posiłków, układania jadłospisu, oraz zapoznania się zasadami prawidłowego przechowywania i przetwarzania żywności. Dzięki niemu uczestnicy nabywają nie tylko podstawowe, ale i zaawansowane zdolności kucharskie. Uczą się wszystkich czynności kuchennych począwszy od obierania, krojenia czy siekania po gotowanie, smażenie, pieczenie i doprawianie potraw. Uczą się dbania o higienę własną i otoczenia podczas przyrządzania potraw, a także nakrywania i dekoracji stołu. Podczas tego treningu uczestnicy korzystają z wyposażenia nowoczesnej profesjonalnej kuchni tj. kuchenki, piekarnika, mikrofalówki, zmywarki, miksera, robota kuchennego, blendera i innych.

• trening budżetowy – ma na celu przygotowanie uczestników do samodzielnego gospodarowania własnymi pieniędzmi. Uczestnicy uczą się poznawać wartość pieniędzy i planować zakupy i wydatki. Robią rozpoznania cenowe i uczą się zwracać uwagę na to, gdzie kupić produkty, aby było ekonomiczniej. Planując wydatki muszą mieć na uwadze wszelkiego rodzaju opłaty, jakie każdego miesiąca czy co dwa miesiące muszą robić

• trening porządkowy – ma na celu naukę i doskonalenie czynności życia domowego jak np. pranie, prasowanie, dbałość o porządek – zamiatanie i mycie podłóg, wycieranie kurzy, mycie naczyń. Ponadto kształtowanie manier oraz umiejętność zachowania się przy stole i w miejscach publicznych oraz zasady savoire vivre.

• trening umiejętności praktycznych – ma na celu naukę obsługi sprzętów i urządzeń domowych (pralki, miksera, kuchenki gazowej, piekarnika, żelazka, suszarki do włosów itp.), nabycia umiejętności niezbędnych do prowadzenia gospodarstwa domowego np. szycie, pranie, prasowanie,

2. Trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, który polega na kształtowaniu pozytywnych relacji uczestnika z osobami bliskimi, sąsiadami, z innymi osobami w różnych sytuacjach życia codziennego. Trening ma na celu podnoszenie samoświadomości uczestników i ich umiejętności głębszego poznawania siebie i wglądu we własne doświadczenia, jak również rozwijanie kreatywności, wytrwałości, decyzyjności, oraz poczucie wspólnoty, społecznej odpowiedzialności i odwagi w poruszaniu się w środowisku. Trening pomaga poprawnie komunikować się z innymi ludźmi, uczy prowadzenia rozmowy, pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu satysfakcjonujących kontaktów społecznych, uczy umiejętności współżycia w grupie, a także kształtuje postawy egalitarne, lojalności, uczciwości, odpowiedzialności za innych oraz wartości moralne. Kształtuje zachowania asertywne (asertywna odmowa, poszanowanie granic własnych i innych ludzi, właściwe reakcje na pochwały i krytykę). Trening kształtuje umiejętności rozwiązywania konfliktów (mediacje, negocjacje, kompromis ).

3. Trening komunikacji werbalnej
Polega na rozwijaniu prawidłowych sposobów komunikowania się z innymi. Uczestnicy treningu poznają zagadnienia związane z komunikacją interpersonalną. Zdobywają wiedzę na temat tego, jak aktywnie słuchać, jak w sposób otwarty i kulturalny prowadzić konwersację, jak nawiązywać i podtrzymywać rozmowę. Udział w treningu umożliwi uczestnikom zwiększenie znajomości i świadomości komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz nauczy ich asertywnego komunikowania swoich potrzeb.

4. Trening umiejętności spędzania czasu wolnego, podczas jego trwania każdy z uczestników może rozwijać swoje zainteresowania np. związane z lekturą, czasopismami czy książkami. Poza tym podopieczni uczą się jak aktywnie zagospodarować swój czas wolny, aby połączyć realizację swoich zainteresowań z czynnościami, które wpłyną na poprawę sprawności fizycznej i umysłowej. Dzięki temu treningowi można pokazać uczestnikom, że istnieje wiele form aktywności, które mogą sobie zafundować po wyjściu z ośrodka. W ramach tej formy aktywizacji Środowiskowy Dom Samopomocy organizuje różnorodne wycieczki, wyprawy turystyczne, wyjścia do kina, teatru czy do kawiarni oraz różnego rodzaju imprezy plenerowe. Uczestnicy mają możliwość korzystania z internetu, TV oraz gier planszowych.

5. Poradnictwo psychologiczne – indywidualne, lub grupowe. Obejmuje różnego rodzaju treningi np. trening asertywności, psychoterapię indywidualną, czy socjoterapię. Celem pracy psychologa z uczestnikiem jest uruchomienie procesu zmian, poprawa stanu psychofizycznego uczestnika oraz jego społecznego funkcjonowania, doskonalenie takich umiejętności uczestników, jak: komunikowanie się z innymi osobami, dostrzeganie, rozpoznawanie i nazywanie własnych emocji, zaspokajanie własnych potrzeb oraz rozpoznawanie potrzeb innych osób, rozróżnianie odmienności innych i uczenie się tolerancji wobec odmienności, dostrzeganie swych ograniczeń, wzmacnianie zaufania wobec siebie i innych, stawanie się bardziej otwartym i szczerym, szukanie oparcia w otoczeniu i nawiązywanie trwałych więzi, współpraca i współdziałanie z innymi,

6. Terapia ruchowa, czyli zajęcia sportowe, turystyka i rekreacja realizowane w ramach:

• Pracowni rehabilitacyjno – sportowej - celem działań podejmowanych w ramach tej pracowni jest zwiększanie i utrzymywanie na oczekiwanym poziomie kondycji i sprawności fizycznej uczestników ŚDS, niwelowanie istniejących dysfunkcji ruchowych oraz kształtowanie postaw świadomej aktywności rekreacyjno – sportowej wśród osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych. Poza ogólnorozumianym rozwojem fizycznym kształtowane w Uczestnikach są cechy emocjonalne i psychiczne takie jak jedność i wspieranie drużyny, partnerstwo, współzawodnictwo. Uczestnicy uczą się tak zwanej zdrowej rywalizacji, przestrzegania zasad fair play oraz wzajemnego szacunku zarówno do współgraczy, jak i przeciwników.
   

• Basenu - w ramach zajęć rekreacyjno – sportowych Podopieczni w sezonie jesienno – wiosennym chodzą regularnie we wtorki na pływalnię krytą natomiast w okresie letnim na OSiR na basen odkryty. Jest to dla nich zarówno rekreacja, jak i rehabilitacja. Ćwiczenia w wodzie i elementy nauki pływania poprawiają kondycję i wydolność organizmu Podopiecznych. Wpływają na ich sylwetki. Często powadzona jest gimnastyka w wodzie, która zarówno wzmacnia mięśnie jak i poprawia samopoczucie. Samopoczucie poprawiają również gry i zabawy w wodzie – gra w zbijaka, siatkówkę czy berka. Ponadto zajęcia na basenie są dostosowane do możliwości wszystkich Uczestników. Mają one na celu również oswojenie się z wodą i pokonanie lęków i barier.
   

• Kręgielni - zajęcia na kręgielni, które odbywają się w każdy piątek, pokazują Podopiecznym przede wszystkim, że istnieją alternatywne metody spędzania czasu wolnego. Dostarczają wielu informacji i doznań w sferze emocjonalno – poznawczej, wrażeń i różnych emocji. Gra w kręgle rozwija w uczestnikach spostrzegawczość, skupienie i dokładność – celowość w rzutach. Uczą się zdrowej rywalizacji, bycia fair play, stosowania się do obowiązujących zasad. Podopieczni uczą się dyscypliny i koncentracji. Dodatkowo ważnym elementem zajęć na kręgielni jest ich rozwój motoryczny, zarówno motoryki małej, jak i dużej, rozwój równowagi jak i dobra atmosfera i „kupa śmiechu”.

7. Terapia zajęciowa, która polega na rozbudzenie w podopiecznych aktywacji do zachowań twórczych, pracy nad spontanicznością oraz duchowym postrzeganie otaczającej ich rzeczywistości. Powinna być ona skierowana na wykrywanie wewnętrznych zahamowań blokujących procesy poznawcze, rozwój zdolności oraz kształtowanie osobowości. Służy odkrywaniu nowych możliwości, dzięki którym możemy uzyskać zmiany w zachowaniu oraz poznawaniu świata.

W jej ramach odbywają się następujące typy zajęć:

• zajęcia plastyczne - w których uczestnicy odkrywają swoje talenty. Plastykoterapia jest pomocna w uzewnętrznianiu ich stanów i zachowań. Zajęcia tego typu przyczyniają się do poznawania przez podopiecznych otaczającego świata, rozwijają sprawność ruchowo-manipulacyjną, pomysłowość, zmysł konstrukcyjny oraz wyobraźnię. Dzięki nim uczestnicy gromadzą doświadczenia poznawcze i twórcze, wykorzystują swoją ekspresje i percepcje otaczającego je świata, oraz niewerbalnie przekazują własne przeżycia, doświadczenia i uczucia, ogólnie rzecz ujmując wyrażają siebie. W trakcie warsztatów z plastykoterapii podopieczni wykorzystują najróżniejsze niekonwencjonalne techniki plastyczne takie jak papieroplastyka, malarstwo, nauka zdobienia metodą decupage, origami, kredka świecowa oraz ołówkowa, quilling, tworzenie ozdób z makaronu, filcu, liści itp., tworzenie obrazów typu collage.
    

• zajęcia rękodzielnicze - uczestnicy podczas zajęć nabywają i doskonalą umiejętności praktyczne z zakresu haftu krzyżykowego, frywolitkowego, szycia ręcznego, maszynowego, nauki podstawowych ściegów hafciarskich, papieroplastyki, filcowania wełny, techniki pergamano i bibułkarstwa. Uczą się wyrabiać biżuterię techniką patchwork, beading, wire- wrapping. Zajęcia te kształtują sprawność manualną, rozwijają zainteresowanie technikami rękodzielniczymi, poprawiają koordynację wzrokowo-ruchową, spostrzegawczość i uwagę. Odpowiednio dobrana praca wpływa na uczestnika uspokajająco i mobilizująco. Poznają technikę makramy i wykonują z jej użyciem kwietniki, bransoletki, bryloki, sowy, aniołki i różnego rodzaju dekorację.
   

• zajęcia muzyczne - dzięki nim uczestnicy poznają różnorodne dźwięki, odgłosy oraz starają się nimi odpowiednio operować. Uczestniczą w zabawach słowno-muzyczno-ruchowych, śpiewają piosenki, samodzielnie tworzą proste instrumenty i grają na nich. Muzykoterapia ddziałuje one na sferę emocjonalną, psychiczną i somatyczną uczestników, wywołując różne doznania i reakcje, które wpływają na zmianę aktywności systemu nerwowego.
  Muzyka ma działanie kojące, daje ukojenie duszy, odpręża i wycisza. W zależności od tempa i rytmu może również pobudzać do działania i napawać optymizmem. Muzyka oddziałuje na uczestników pozaintelektualnie, pobudza ich, porządkuje ich uczucia, rozładowuje napięcia i kształtuje pożądane postawy. Uczestnictwo w muzykoterapii może być bierne, polegające na słuchaniu muzyki lub czynne polegające na śpiewie, grze na instrumentach czy ćwiczeniach rytmicznych. Natomiast taniec, jak żadna inna forma angażuje podopiecznych całościowo zarówno ich ciało jak i psychikę. Daje możliwość poznania swego ciała poprzez ruch. W tańcu uczestnicy mogą wyrazić swoje emocje oraz nawiązać kontakt z samym sobą i innymi ludźmi. Ruch rozluźnia i odpręża, odblokowuje wewnętrzne napięcia jak również służy rozwijaniu zmysłu równowagi i sprawności fizycznej.
   

• zajęcia stolarskie - celem zajęć jest nauka właściwej i zgodnej z przeznaczeniem obsługi narzędzia, maszyn i urządzeń będących wyposażeniem pracowni. Uczestnicy nabywają podstawowe umiejętności typu: cięcie piłą ręczną, wiercenie otworów, sklejanie drewnianych czy szklanych elementów. Podopieczni podczas zajęć poznają gatunki drewna oraz materiałów drewnopodobnych i sposoby ich obróbki. Utrwalają wiedzę z zakresu BHP. Nabywają umiejętności barwienia, lakierowania i malowania różnych powierzchni. Kształtują wyobraźnie przestrzenną oraz zmysł estetyczny. Uczestniczą i pomagają w drobnych naprawach na terenie Ośrodka.
   

• zajęcia komputerowe - różnorodne metody i formy pracy prowadzone w pracowni komputerowej pozwalają na dostosowanie zajęć indywidualnie do każdego z uczestników, uwzględniając przy tym ich stopień niepełnosprawności, zdolności manualne i umiejętność czytania i pisania. Dzięki tym zajęciom podopieczni zdobywają niezbędną wiedzę w zakresie praktycznej obsługi komputera, poznają system operacyjny i znaczące jego programy (edytory tekstu, programy do grafiki komputerowej), a także uczą się obsługi drukarki, skanera czy aparatu cyfrowego. Uczestnicy mają możliwość korzystania z internetu w celu zdobycia nowych wiadomości i umiejętności oraz poszerzania swoich zainteresowań. W wolnych chwilach korzystają z gier komputerowych, które ćwiczą ich refleks i koncentracje, rozwijają spostrzegawczość i sprawność manualną. Praca z komputerem pozwala uczestnikom na rozwijanie swoich zainteresowań, kształtuje zdolność logicznego myślenia, koncentrację, wyobraźnie oraz pamięć.
   

• zajęcia teatralne – są bardzo dobrą formą pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, gdyż spełniają rolę psychoterapii, która polega na zaspokojeniu nieuświadomionych potrzeb, przeżyć i twórczej aktywności. Dzięki takim zajęciom uczestnicy wzbogacają swoją osobowość i podwyższają samoocenę. Pomagają też w wyrażania konfliktów co sprzyja odreagowaniu stłumionych uczuć oraz pozwala częściowo (w ramach przedstawienia) stać się kimś, kim chciałoby się być. Dzięki zajęciom teatralnym osoby niepełnosprawne intelektualnie i chore psychicznie mogą rozwijać swoją wrażliwość artystyczną, wzbogacić osobowość i zbliżyć się do sztuki. Jest to także bardzo dobry teren do ćwiczeń nad poprawnością wymowy i swobodą wypowiadania się, swobodą ruchów. Osoby te poprzez zabawę dokonują bardzo dużych zmian w wielu sferach osobowości.
   

• zajęcia relaksacyjne – mają na celu uzyskanie stanu relaksu u podopiecznych, a zatem opanowanie wegetatywnych objawów lęku i uzyskanie odprężenia psychicznego. Techniki relaksacyjne pomagają zredukować stres i pomagają uzyskać przekonanie o możliwości zapanowania nad reakcjami własnego organizmu. Regularnie stosowane stają się dobrą ochroną przed nieustannym napięciem emocjonalnym.

8. Zajęcia dodatkowe:

• Dogoterapia to forma rehabilitacji z udziałem odpowiednio przeszkolonego psa oraz wykwalifikowanego terapeuty, opierająca się przede wszystkim na kontakcie i bliskości ze zwierzęciem. Pies jest motywatorem, który aktywizuje pacjentów i skłania ich do wykonywania ćwiczeń. Jej głównym celem jest wszechstronny i całościowy rozwój podopiecznych. Dzięki kontaktowi z psem wzrasta poczucie własnej wartości człowieka. Podopieczni dzięki tej aktywności czują się potrzebni, a kontakt ze zwierzęciem wzmacnia ich poczucie przynależności do grupy.
   

• Hipoterapia - terapia z koniem (z elementami jazdy konnej), której celem jest przywrócenie pacjentom sprawności fizycznej i psychicznej w możliwym do osiągnięcia zakresie. Poprzez kontakt z końmi następuje obniżenie napięć fizycznych i lęku, nawiązywanie więzi z żywą istotą oraz poprawa sprawności fizycznej. Hipoterapia prowadzona jest przez wykwalifikowanego hipoterapeutę.
    

• Alpakoterapia – terapia z alpakami. Wspomaga rehabilitację ruchową oraz umysłową osób niepełnosprawnych. Opiera się na współpracy terapeuty i uczestnika z alpaką. Takie działania terapeutyczne służą poprawie samopoczucia w sferach: społecznej, emocjonalnej, poznawczej i fizycznej. Poprzez zabawy ze zwierzętami, przytulanie, głaskanie, uczestnicy rozluźniają się, otwierają, są radosne, uśmiechnięte, precyzyjnie wykonują ćwiczenia. Zajęcia z udziałem zwierząt powodują, że podopieczni są odważniejsze, oswajają się z tym, co miękkie, twarde, mokre, suche; uczą się panowania nad ciałem. Bardzo istotnym elementem zajęć jest ruch - znacznie poprawiają motorykę.
   

• Biblioterapia ma na celu: niwelowanie poczucia izolacji społecznej i osamotnienia, pomoc w pozbyciu napięcia emocjonalnego, zmniejszaniu stresu, lęku, wzmocnienie wiary we własne możliwości i pokonywanie barier, rozwijanie procesów poznawczych i rozbudzanie wyobraźni.

9. Współpraca z rodzinami i najbliższym środowiskiem uczestników - opiera się na zasadzie partnerskiej współodpowiedzialności. Rodzina oraz opiekunowie mają prawo do uzyskania wsparcia psychicznego od kadry Domu, pomocy w poznaniu, rozumieniu i zaakceptowaniu potrzeb uczestnika oraz zasad pracy z nim, poradnictwa oraz pomocy w rozwiązywaniu problemów życia rodziny jako całości oraz poszczególnych jej członków. Współpraca z rodzinami polega przekazywaniu na bieżąco informacji o aktualnych problemach i postępach związanych z terapią i rehabilitacją uczestnika, konsultacji rodzin ze specjalistami. Zachęcamy również rodziców i opiekunów do systematycznego udziały w zebraniach, imprezach okolicznościowych i integracyjnych.

10. Współpraca z ośrodkami zdrowia - pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń opieki zdrowotnej, pilnowanie terminów wizyt u lekarza, pomoc w zakupie leków, pomoc w dotarciu do jednostek ochrony zdrowia.

11. Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych - współpraca z instytucjami lub osobami działającymi w obszarze udzielania pomocy, podejmowanie oraz realizowanie działań na rzecz uczestników (kontakt telefoniczny, w razie konieczności dowóz uczestników do w/w instytucji, nauka prowadzenia rozmowy, pomoc w pisaniu i wysyłaniu pism, kompletowanie niezbędnej dokumentacji).